Het is belangrijk dat kopers van hout kunnen controleren of het hout legaal geoogst is en duurzaam is beheerd. Hiervoor zijn keurmerken in het leven geroepen. De belangrijkste voor de Nederlandse markt staan hieronder toegelicht. Dat ook Nederland nog veel te winnen valt bij het voorkomen van illegaal gekapt hout uit de tropische landen kunt u lezen in dit artikel van Greenpeace over illegaal hout in Nederland 2015
Het FSC keurmerk (Forest Stewardship Council) is internationaal het bekendste keurmerk.
Het keurmerk is ontstaan uit de behoefte om het duurzaam oogsten van hout te bevorderen. Het FSC-logo geeft de garantie dat het hout afkomstig is uit duurzaam beheerd bos. Het keurmerk werkt vanuit een algemene standaard van tien Principes, uitgewerkt in Criteria, Indicatoren en Normen. Deze algemene standaard wordt per land of regio door een lokale werkgroep vertaald naar een lokale standaard. Zowel in de algemene vergadering als bij de lokale werkgroepen is het belangrijk dat de verhouding tussen groeperingen die de economische, ecologische en sociale aspecten vertegenwoordigen in evenwicht is. Hierdoor kunnen alle partijen evenveel zeggenschap hebben.
In Nederland is ongeveer 138.262ha bos volgens het FSC-keurmerk gecertificeerd, wereldwijd is dat bijna 185 miljoen ha. In Nederland zijn 1276 bedrijven gecertificeerd en verkopen en leveren FSC hout. (peildatum november 2015).
Voor actuele informatie kunt u de website van FSC internationaal of u de website van FSC in Nederland raadplegen.
Een ander belangrijk keurmerk is PEFC (Programme for Endorsement of Forest Certification schemes)
Het PEFC-certificaat is een vrijwillige initiatief uit de particuliere sector. Het biedt de verzekering aan de klanten van boseigenaren dat de producten die zij kopen, gecertificeerd zijn door onafhankelijke partijen, op basis van de PEFC-criteria. Deze criteria richten zich op het duurzame beheer van bos. Het doel van het PEFC-boscertificaat is de promotie van een internationaal geloofwaardig frame voor boscertificeringskeurmerken en -initiatieven in Europa en daarbuiten en de wederzijdse erkenning van de keurmerken.
Het PEFC Technical Document en de statuten definiëren de basiseisen voor deze boscertificeringskeurmerken. Vanwege de achtergrond van dit keurmerk tilt dit keurmerk zwaarder aan economische dan aan ecologische belangen. In Duitsland bijvoorbeeld, zijn in de certificeringsraad twee van de achttien zetels bestemd voor ecologische belangengroepen. De ecologische belangen worden verder voor een deel door de reguliere bosbouworganisaties vertegenwoordigd.
Inmiddels is wereldwijd ruim 268 miljoen hectare bos gecertificeerd volgens PEFC. In Nederland is geen PEFC gecertificeerd bos aanwezig, wel zijn er 474 organisaties/bedrijven die onder PEFC licentie mogen verkopen.(peildatum december 2015).
Voor actuele informatie kunt de website van PEFC-internationaal raadplegen. PEFC Nederland promoot het gebruik van PEFC-hout in Nederland.
Toetsingscommissie Inkoop Hout
De Toetsingscommissie Inkoop Hout (TPAC) toetst houtcertificatiesystemen aan de Nederlandse Inkoopcriteria in opdracht van het Ministerie I&M Deze toets is ontwikkeld omdat de Rijksoverheid zichzelf heeft verplicht om alleen nog duurzaam in te kopen. Voorwaarde is dat er naast Inkoopcriteria een set van zorgvuldige procedures is die ervoor zorgt dat de beoordeling van certificatieschema's transparant, betrouwbaar en controleerbaar verloopt.
De Commissie beoordeelt een certificatiesysteem in eerste instantie op basis van systeemdocumenten. Daarna krijgt het systeem zelf de mogelijkheid om de beoordeling van de Commissie te becommentariëren. Een belangrijke rol in de toetsingsprocedure is weggelegd voor het zogenaamde stakeholderforum. Op dit online forum worden milieuorganisaties, houtbedrijven en andere (internationale) belanghebbenden van duurzaam bosbeheer uitgenodigd om hun praktijkervaringen met een certificatiesysteem te delen met de Commissie. Na afloop van de toetsing rapporteert de Commissie hoe zij het commentaar van het stakeholderforum heeft laten meewegen in haar eindoordeel.
SMK faciliteert de voorbereiding en uitvoering van de toetsing van certificatiesystemen. De eindbeoordelingen worden bekrachtigd door de minister IenM De samenstelling van de Commissie is zodanig dat kennis over de drie P's van duurzaamheid - People, Planet en Profit - aanwezig is.
De volgende certificatiesystemen zijn door TPAC goedgekeurd:
- FSC Internationaal
- PEFC Internationaal
De bovenstaande systemen voldoen aan de criteria voor duurzaam hout van de Nederlandse overheid.
MTCS is door TPAC goedgekeurd maar zo lang de bezwaarprocedure nog loopt beslist de Minister nog niet of MTCS accepteert wordt in het inkoopbeleid van de Nederlandse overheid. Houd de informatie op de webpagina van tpak.smk in de gaten voor eventuele wijzigingen in betrouwbare certificaten.
Keurhout is beoordelaar van certificaten.
Keurhout stelt zelf geen eisen op waaraan goed bosbeheer moet voldoen, accrediteert geen certificeerders en is zelf ook geen certificerende instelling.
Keurhout is dus geen concurrent van de FSC of de PEFC. Keurhout heeft op zich geen oordeel over deze en andere certificeringsystemen. Keurhout toetst individuele certificaten, dat wil zeggen: de situatie in een bepaald gebied, en accepteert alleen de certificaten die aantoonbaar voldoen aan de Nederlandse overheidseisen.
Keurhout mengt zich niet in deze "richtingenstrijd" tussen elkaar beconcurrerende certificeringsystemen, maar beperkt zich - op grond van de minimumeisen van de overheid - tot het beoordelen van certificaten uit een bepaald gebied en fungeert op die manier als "poortwachter" die slechts acceptabele certificaten doorlaat naar de Nederlandse consument.
Het Keurhout-logo en de werkwijze is ondergebracht bij de Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH).
Er wordt onderscheid gemaakt tussen Keurhout Duurzaamen Keurhout Legaal. Beide kennen ook nog een nadere verdeling namelijk in level 1 ,100% Keurhout-Duurzaam of - Legaal of level 2 ,bij Keurhout-Duurzaam moet minimaal 70 % Keurhout-Duurzaam zijn, de rest moet bestaan uit aantoonbaar legaal hout of gerecycleerd hout. Bij level 2 van het Keurhout-Legaal keurmerk moet de rest bestaan uit gerecycleerd hout.
Meer informatie op de website van www.keurhout.nl of op www.vvnh.nl.