CO2 is het broeikasgas waardoor de aarde opwarmt en wat met name vrijkomt bij energieopwekking uit fossiele brandstoffen. Hout kan helpen om de opwarming tegen te gaan door de CO2 op te slaan. Maar houtverbranding helpt daarbij niet. Alleen ten opzichte van de verbranding van fossiele brandstoffen zoals kolen, aardgas en olie is verbranding van hout gunstiger.
Over het effect van houtgebruik (zoals in kozijnen) op het milieu bestaan veel verschillende verhalen, waardoor het voor een leek moeilijk wordt om te kiezen voor dit meest duurzame materiaal.
Hout is uiteindelijk CO2-neutraal
Het bouwmateriaal hout is CO2 neutraal als het daarna ook nog als brandstof wordt gebruikt. Hoe langer het hout wordt opslagen in houten producten, hoe meer het gebruik van hout bijdraagt aan het verminderen van CO2 in de lucht. Omdat er in de tussentijd weer nieuwe bomen kunnen groeien.
Hoe zit het dan precies? Tijdens zijn groei haalt een boom CO2 uit de lucht en bouwt zijn hout ermee op. Zolang de CO2 in het hout zit (als onderdeel van de boom, of als toegepast hout) is het aan de atmosfeer onttrokken. Dit is tijdelijk. Pas als het hout verrot (bijvoorbeeld omgevallen bomen in het bos) of als het wordt verbrand, komt de CO2. weer in de lucht. Bij verbranding wordt hout bijna volledig omgezet in water en CO2. Voor duurzame energieopwekking is de biobrandstof hout een optie, omdat het hernieuwbare brandstof is als alternatief voor fossiele brandstoffen als steenkool, aardgas en aardolie. Maar dan moet het hout wel de kans krijgen (omlooptijd) om weer aan te groeien.
Hout slaat CO2 op. Hoe werkt het?
Het op grote schaal inzetten van hout als grondstof kan de CO2-gehalte in de atmosfeer verlagen. De koolstof (CO2) die door een boom tijdens zijn levensduur uit de atmosfeer werd gehaald, blijft opgeslagen in het houten product. In ieder geval gedurende de levensduur van het uit het hout vervaardigde product. De boom blijft dus bijdragen aan de CO2 opslag, ook al bestaat het bos intussen niet meer.
Bovendien groeit er ondertussen een nieuw, jong bos aan dat opnieuw CO2 uit de atmosfeer opneemt, en besparen we ook nog eens op andere materialen zoals beton, metaal of plastic, waarvan de productie CO2-intensief is.
Die driedubbele winst zorgt ervoor dat de natuurlijke opslagfunctie van een bos wordt uitgebreid. In een bos dat ongemoeid wordt gelaten, wordt de opname van koolstof na een tijd afgezwakt door de ontbinding van dode bomen – een proces waarbij CO2 wordt geproduceerd. Door het bos tijdig te oogsten en het hout langdurig te benutten kunnen we zo meer koolstof uit de atmosfeer houden.
Afhankelijk van de toepassingen kan koolstof (CO2) tientallen jaren in hout bewaard blijven. Houten gebouwen hebben een levensduur van 80 tot 100 jaar. Het hout kan daarna worden hergebruikt, waardoor de levensduur opnieuw met jaren of met decennia kan worden verlengd.
Kappen – op een rijtje
- Kaalkap zonder herplant in combinatie met verbranding van bos draagt bij tot meer CO2 in de atmosfeer.
- Kaalkap zonder herplant en het hout 100% benutten is CO2-neutraal en draagt niet bij tot meer CO2 in de atmosfeer.
- Een bos met bomen die 30 jaar nodig hebben om tot volwassen bomen te groeien kan men eenmaal per 30 jaar oogsten en verbranden om CO2 neutraal te zijn.
- Maakt men van bomen – uit een bos met bomen van 30 jaar – houten producten zoals houtskeletbouw huizen, kozijnen of houten meubels en deze houten producten blijven langer dan 30 jaar staan, dan wordt CO2 effectief opgeslagen. En dat is goed voor het mileu!
Duurzaam omgaan met hout
Het kappen van bomen voor houtproductie heeft jarenlang een slecht imago gehad. Maar het kappen van bomen voor houtproductie levert een goede bijdrage aan het milieu als dit natuurlijk gebeurt in duurzaam beheerde bossen. Het kappen van bomen kan dan ook een bijdrage leveren aan de instandhouding van een gezond bos. Kappen stimuleert namelijk bijgroei van de bomen. Vrijgestelde bomen krijgen meer licht, waardoor ze harder kunnen groeien. Jongere aanplant groeit veel sneller dan bomen aan het einde van hun leven . En groei betekent CO2 vastlegging.
Bronnen en meer informatie
- Rene Klaassen (2016) Ja, houten kozijnen gebruiken is goed voor het milieu. Gepubliceerd als blog op de site van NBVT
- Kris de Decker (2013) CO2 opslag in hout . Gepubliceerd op de site van Down to earth.